Anayasa Mahkemesi (AYM), Kimya Endüstrisi Kurumu’nda çalışan ve Türk Metal Sendikası’na üye olan 30 işçinin, Toplu İş Sözleşmesi (TİS) sona erdikten sonra sendikadan istifa edip, sendikanın tekrar yetki alma sürecindeki yeniden üyelik başvurularının reddedilmesini, ”sendika hakkının” ihlali olarak görmedi. Yüksek mahkeme, sendikaların kendilerine katılmak isteyen herkesi kabul etmek gibi bir yükümlülükleri bulunmadığına işaret etti.
Türk Metal Sendikası ile Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu arasında 4 Ağustos 2017 tarihinde sendika üyesi olarak TİS’ten yararlanan işçiler, TİS sürecinin sona ermesinin ardından sendikadan istifa etti. Yeni TİS sürecinde ise sendikaya tekrar üye olmak isteyen işçilerin üyelik talebi sendika tarafından reddedildi. İşçiler, yasal yollardan ret kararı aldıktan sonra Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu ve sendika haklarının ihlal edildiğini öne sürdü.
Anayasa Mahkemesi, Türk Metal Sendikası’na üyelik başvurusu tekrar kabul edilmeyen işçilerin ”sendika hakkının” ihlal edilmediğine karar verdi. Mahkemenin söz konusu kararı, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Kararda, şu ifadeler yer aldı:
“TİS SÜRECİNDE SENDİKAYI GÜÇSÜZ DURUMA DÜŞÜRMEMELERİ GEREKİR”
”Anayasa Mahkemesi norm denetimi kararında işçilerin Sendikaya üye olduktan sonra TİS’ten geriye dönük olarak yararlanmalarına imkan verilmesinin çoğulculuğun ve bireysel sendika hakkının güçlendirilmesine yönelik olduğu açıkça vurgulanmıştır. Bununla birlikte bireysel sendika hakkı lehine yönelik bu değerlendirme, hakkın kötüye kullanılmasına izin verildiği şeklinde anlaşılamaz. Kuşkusuz başvurucuların diledikleri şekilde sendikadan ayrılma ve sendikaya katılma özgürlükleri bulunmaktadır. Ancak bu özgürlüklerini kullanırken toplu bir biçimde hareket ederek özellikle TİS sürecinde sendikayı güçsüz duruma düşürmemeleri gerekir.
”HERKESİ KABUL ETMEK GİBİ BİR YÜKÜMLÜLÜK BULUNMAMAKTADIR”
Sendika özerkliği, aynı zamanda üyelerini seçmekte de özgür olmaları anlamına gelir. Bu kapsamda sendikaların kendilerine katılmak isteyen herkesi kabul etmek gibi bir yükümlülükleri bulunmamaktadır. Sendikalar tüzüklerini serbestçe düzenleyip istedikleri kişileri üye kaydedebilir, üyelikten çıkarabilir yahut üyelik taleplerini reddedebilir ancak bu hakları sınırsız olmayıp keyfi uygulamalara neden olmamalı, bireysel sendika özgürlüğüne müdahale niteliği taşımamalıdır.”
