AİHM’in Ruanda kararı: Başbakan Johnson’a darbe

İngiltere’de hükümet geçtiğimiz aylarda ülkede bulunan sistemsiz sığınmacıların Ruanda’ya gönderileceğine yönelik bir plan açıklamıştı. Plana yönelik İngiltere Yüksek Mahkemesi de ‘olur’ verdikten sonra birinci uçağın dün akşam kalması kararlaştırılmıştı. Lakin uçakla gönderilecek bir sığınmacının başvurusu sonrası Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) planı durdurdu.

İngiliz basını, AİHM’in sığınmacıların Ruanda’ya gönderileceği uçuşu durdurma kararını, hükümetin yasa dışı göçmenleri hudut dışı etme planını kaosa sürüklendiğini ve bunun Johnson için ‘önemli bir darbe’ olduğu yazdı.

Gazete manşetlerinde, son dakikada alınan AİHM kararıyla durdurulan uçuşla ilgili gelişmeler geniş bir biçimde yer aldı.

İLK UÇUŞ KAOSLA SONA ERDİ

Daily Mirror, hükümetin sığınmacıları göndermek için kiraladığı uçağa ödenen 500 bin sterline dikkat çekerek bunun vergi mükelleflerine yönelik ‘ahlaksız bir numara’ olduğunu yazdı. “Ne zalim bir saçmalık” manşetiyle çıkan gazetede, birinci uçuşla ilgili sürecin kaos içinde sona erdiğini vurguladı.

Guardian gazetesi ise AİHM kararı sonucunda hükümetin binlerce sığınmacıyı Ruanda’ya hudut dışı etme planının ‘kaosa sürüklendiğini’ ve bunun Başbakan Boris Johnson için ‘önemli bir darbe’ olduğunu yazdı. Metro gazetesi, karardan çabucak evvel bir avuç sığınmacının pistte bekletildiğini belirterek yaşananları “Ruanda hava komedisi” olarak nitelendirdi.

İNGİLTERE AVRUPALI YERGIÇLARLA ÇATIŞMA İÇİNE GİRDİ

Times’a nazaran, İngiltere, karar sonucu Avrupalı yargıçlarla bir çatışma içine girdi. Gazete, bir hükümet kaynağının ‘mesai vakti olmayan bir Avrupa Mahkemesi yargıcının, İngiliz mahkemelerinde günlerce süren tartışmaları geçersiz kıldığını’ söylediğini aktardı.

Telegraph gazetesi ise kararın akabinde hükümetin AİHM üyeliğinden ayrılmayı düşünebileceğini ileri sürdü.

Aşırı sağa yakın Daily Mail ise haberinde, sığınmacıları taşıyan bir tekne fotoğrafı ile “Strazburg’daki yargıçlar” tarafından durdurulan uçağı karşılaştırdı. Gazete, dev bir petrol tankerine çok yakın olan teknenin manzarasını daire içine alarak “İnsanlık bunun neresinde?” diye sordu.

AİHM KARARI

İngiltere’de yasa dışı olarak bulunan göçmen ve sığınmacıları Ruanda’ya göndermek için 14 Nisan’da iki ülke ortasında Göç ve Ekonomik Kalkınma İştiraki mutabakatı imzalanmıştı. Mutabakata insan hakları kuruluşları reaksiyon göstermişti. 13 Haziran’da Temyiz Mahkemesi yargıçları, göçmen ve sığınmacıları Ruanda’ya götürecek birinci uçuşun yapılabileceğine hükmetmişti. Kişisel müracaatları da reddedilen sığınmacıların avukatları, uçağın kalkmasına saatler kala Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) müracaat yapmıştı. AİHM de dün uçağın hareketine dakikalar kala aldığı kararla uçuşu durdurmuştu.

AİHM kararında, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin “Ruanda’ya gönderilecek mültecilerin, oradaki sığınma müracaatlarında adil ve tesirli bir yasal takviyeye erişemeyeceği” istikametindeki değerlendirmesi dikkate alındı.

İNGİLTERE PLANI UYGULAMAKTA KARARLI

Öte yandan İngiltere, AİHM’in kararına karşın sığınmacıları Ruanda’ya hudut dışı etmekte kararlı olduğunu bildirdi. İngiltere’nin Çalışma Bakanı Therese Coffey uçuşun durdurulmasının akabinde Sky News’e yaptığı açıklamada, hükümetin bir sonraki uçuş için hazırlıklara başladığını söyledi. Coffey “En kıymetli şey bu sıkıntıyı şu anda ele almamız, bu birinci karara itiraz etmek için AİHM’e cevap vereceğiz. Bir sonraki uçuş için hazırlık yapıyor olacağız” dedi.

İngiliz Bakan’a ülkesinin 46 ülkeden oluşan Avrupa Kurulu’nun bir kesimi olan AİHM ile bağlarını değiştirmeyi düşünüp düşünmeyeceği soruldu. Coffey soruya, “Şu anda bu mevzuda rastgele bir karar alınmış değil” cevabını verdi.